Türkiye’de vize veya vize muafiyetinin sağladığı süreden daha uzun süre kalmak isteyen yabancının ikamet tezkeresi alması gerekmektedir. Yine Türkiye’de 90 günden fazla kalmak isteyen yabancıların oturma izni almaları gerekmektedir. Yabancının Türkiye’ye geliş ve kalış amacına göre farklı oturma izni türleri Türk hukukunda düzenlenmiştir. Bu tür ikamet izinlerinin yabancılara Türkiye’de kalmaları için tanınan yasal süreler farklıdır.
Kısa dönem ikamet izni, yabancılar için en fazla 2 yıl tanınan bir oturma izni türüdür. Özellikle Türkiye’de iş kuracak veya yatırım yapacak yabancıların en çok tercih ettiği oturma izni türüdür. Kısa dönem ikamet izninin nasıl alınacağı, sağladığı haklar ve başvuru işlemleri ile ilgili merak edilen konulara ilişkin detaylı açıklamalara bu bültenden ulaşabilirsiniz.
1-) Kısa Dönem İkamet İzni Nedir ve Süresi Ne Kadardır?
Kısa dönem ikamet izni, belirli şartları taşıyan yabancılara 2 yılı geçmemek üzere verilen ikamet izni türüdür. Uygulamada 1 yıl süreyle verildiği de görülmektedir. Bu sürenin tespiti yetkili merci tarafından yapılır.
Türkiye’de çalışmayan ancak Cumhurbaşkanlığı tarafından belirlenen kapsam ve tutarlarda yatırım yapan yabancılara en fazla 5 yıl süreli kısa dönem ikamet izni verilebilir. Yabancı yatırımcının yabancı eşi veya kendisinin veya eşinin reşit olmayan veya bakmakla yükümlü olduğu yabancı çocuğu da bu haktan yararlanabilir. Ayrıca Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti vatandaşlarına da en fazla 5 yıl süreli kısa dönem ikamet izni verilebilir.
2-) Kimler Kısa Dönem İkamet İzni Alabilir?
Türkiye’de vize veya vize muafiyetinden daha uzun süre kalmak isteyen bir yabancı, kısa dönem ikamet izni alabilmek için ülkede kalma nedenini beyan ve belgelemelidir. Zira aşağıda sayılan sebeplerden sadece biri ile Türkiye’de kalmak isteyen bir yabancının kısa dönem ikamet izni başvurusu kabul edilecektir.
2.1.) Türkiye’de iş veya ticari ilişki kuracak veya geliştirecek yabancılar
Türkiye’deki yatırımlarını değerlendirmek isteyen yabancıların, Türkiye’de iş veya ticari ilişki kuracakları kişilerden davet mektubu talep ederek veya bu işle ilgili belgeleri ibraz ederek Türkiye’de kalma amaçlarını belgelemeleri mümkündür. kısa dönem ikamet izni başvurularında Özellikle 3 aydan uzun süreli oturma izni talep ediliyorsa Türkiye’deki temaslı kişilerden bu tür belgeler istenmeli ve başvuruda yetkili makama sunulmalıdır.
2.2.) Türkiye’de gayrimenkul sahibi olan yabancılar
Türkiye’de gayrimenkul sahibi olan bir yabancının kısa dönem ikamet izni alabilmesi için, sahip olduğu gayrimenkul türünün konut olması ve konut olarak kullanılması gerekmektedir. Birden fazla kişinin paylı veya işbirliği halinde mesken üzerinde ortak hakkı varsa, pay sahibi olan diğer aile bireyleri de kısa dönem ikamet izni başvurusunda bulunabilirler.
2.3.) Türkiye’de bulunmayan ancak Cumhurbaşkanlığınca belirlenen kapsam ve miktarda yatırım yapan yabancılar ile bunların eşleri ve reşit olmayan çocukları
Kısa dönem ikamet izinlerinde yabancı yatırımcılar ve çekirdek aileleri özel bir düzenlemeye tabidir. Bu kişilere verilecek ikamet izni süresi 2 yıl değil en fazla 5 yıl olarak belirlenmiştir. Yabancı yatırımı özendirmeyi amaçlayan bu düzenleme sayesinde, şahsen Türkiye’de bulunmayan yabancı yatırımcılar ile bunların eşleri, reşit olmayan veya bakmakla yükümlü oldukları çocukları veya kendilerinin Türkiye’de bulunmayan yabancı yatırımcılara 5 yıla kadar kısa dönem ikamet izni almaları mümkündür. eşler
2.4.) Bilimsel araştırma amacıyla Türkiye’de kalması gereken yabancılar
Bilimsel araştırma amacıyla Türkiye’de kalmak isteyen bir yabancının kısa dönem ikamet izni alabilmesi için, Türkiye’ye gelmeden önce kendi ülkesindeki konsolosluklardan (veya büyükelçiliklerden) bilimsel araştırma vizesi almış olması gerekir. Bilimsel araştırma herhangi bir izne tabi değilse, araştırmanın içeriği ve detayları hakkında açıklama yapılması gerekli ve yeterlidir. Ancak bilimsel araştırma yapmak için Türkiye’deki resmi kurumlardan izin alınması gerekiyorsa, öncelikle ilgili kuruluşlardan izin alınması gerekir. İznin hangi merciden alınacağı bilimsel araştırmalara göre değişiklik gösterecektir. Mesela Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından, Kültür ve Turizm Bakanlığından izin alınması gereken bilimsel araştırma türleri var.
2.5.) Hizmet içi eğitim programına katılacak yabancılar
Türkiye’de hizmet içi eğitime katılacak bir yabancının, eğitim süresince Türkiye’de yasal olarak kalabilmesi için kısa dönem ikamet izni alması gerekir. Hizmet içi eğitim amacıyla kısa dönem ikamet izni başvurusunda bulunan yabancılar, eğitim alacakları kurum veya kuruluş tarafından düzenlenen eğitimin konusunu, yerini, saatini ve süresini gösteren belgeleri yetkili makama ibraz etmek zorundadır. Eğitim alma.
2.6.) Türkiye’nin taraf olduğu anlaşmalar çerçevesinde öğrenci değişim programlarına katılan yabancılar
Öğrenci değişim programları kapsamında Türkiye’ye gelip kalmak isteyen yabancıların alacakları kısa dönem ikamet izni, sınırlı bir öğrenim süresi için verilmektedir ve sadece bu amaçla kullanılabilecektir. Yabancı uyruklu öğrenci, öğrenci değişim programına başvurma nedenini başvuru sırasında ilgili kurumdan aldığı belgelerle kanıtlamak zorundadır.
2.7.) Tedavi görecek hastalar
Hastalıklarının tedavisi için Türkiye’ye gelip uzun süre kalmak zorunda olan yabancıların da kısa dönem ikamet izni almaları gerekmektedir. Bu nedenle oturma izni almak isteyen yabancıların resmi veya özel hastanelerden birinden giriş belgelerini ibraz etmeleri gerekmektedir. Aynı zamanda bu kişilerin toplum sağlığını ve güvenliğini tehlikeye atacak türden bulaşıcı bir hastalığı bulunmaması da esastır. Tedavi masraflarının tamamının ödendiğinin belgelerle ispatlanması halinde ek sağlık sigortası aranmaz. Yabancı hastanın refakatçileri hakkında genel ikamet hükümleri uygulanır. Refakatçi olarak gelen yabancılardan iki kişiye kadar ek sağlık sigortası şartı aranmaz.
2.8) Turizm amacıyla kalış süresini uzatmak isteyen yabancılar
Ülkemizi turistik amaçlı ziyaret edecek yabancılara da kısa dönem ikamet izinleri verilmektedir. Bu sebeple verilecek kısa dönem ikamet izinlerinde seyahat planının belgelenmesi gerekmektedir. Yabancının ülkede nerede, ne zaman ve ne kadar kalacağını gösteren belgeler sunularak başvuru işlemleri gerçekleştirilebilir.
2.9.) Aile ikamet izni koşullarını artık sağlayamayacakları için aile ikamet iznini kaybeden yabancılar
Belirli şartların varlığı halinde aile ikamet izninin kısa dönem ikamet iznine dönüştürülmesi mümkündür. Aşağıdaki şartları taşıyan aile ikamet izni sahibi kişiler kısa dönem ikamet izni başvurusunda bulunabilirler:
- En az 3 yıl aile ikamet izni ile Türkiye’de kalan ve 18 yaşını yeni doldurmuş olanlar,
- Türk vatandaşı ile evli olan ve aile ikamet izni ile Türkiye’de en az 3 yıl kalan yabancılar (Aile içi şiddet mağduru olduğuna dair mahkeme kararı varsa 3 yıl ikame şartı aranmaz),
- Destekçinin vefatından sonra destekçiye bağlı olarak aile ikamet izni alanlar (bu durumda süre şartı aranmaz.)
2.10.)Adli ve idari merci kararı ile ülkede kalması gereken yabancılar
Bu nedenle mahkeme kararında veya talepte belirtilen süre dikkate alınarak yabancıya kısa dönem ikamet izni verilir.
2.11.) Türkiye’de yükseköğrenimlerini tamamlayarak mezun oldukları tarihten itibaren altı ay içinde başvuran yabancılar
Türkiye’de yüksek öğrenimini tamamlayan yabancılara, mezuniyet tarihinden itibaren ilk altı ay içinde başvurmaları halinde bir defayla sınırlı olmak üzere en fazla bir yıl süreyle ikamet izni verilir.
2.12.) Türkçe öğrenmek için dil kursuna kayıt yaptıran yabancılar
Türkiye’de dil öğrenmek için bulunacak yabancıya, Türkçe kursu vermeye yetkili kurumlardan birine kayıt yaptırarak yapacağı başvuru üzerine kısa dönem ikamet izni verilebilir. Kurs süresi 1 yıldan az ise ikamet izni kurs süresini aşamaz.
2.13.) Kamu kurumları aracılığıyla Türkiye’de araştırma, kurs, staj veya eğitime katılacaklar
Türkiye’de verilen oturma izinleri en fazla bir yıl süreyle verilebilir. Masraflar kamu kurumlarınca karşılanacaksa, yabancının mali durumunu veya sağlık sigortasını belgelemesine gerek yoktur.
2.14.) Kuzey Kıbrıs Türk Vatandaşı Olan Yabancılar
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti vatandaşlarına başvuruları üzerine 5 yıllık kısa dönem ikamet izni verilmektedir.
3-) Kısa Dönem İkamet İzni Almak İçin Kanunda Aranan Şartlar Nelerdir?
Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun 32. maddesine göre kısa dönem ikamet izni alacak yabancının belirli şartları taşıması gerekmektedir. Öncelikle yabancının, bir önceki başlıkta bahsettiğimiz 31. maddede sayılan kısa dönem ikamet iznini alabilecek kişilerden biri olduğunu belgelemesi gerekmektedir. Ayrıca, yabancı aşağıdaki koşulları karşılamalıdır:
- Oturma izni başvurusu için gerekli evrakların sağlanması (Bu evraklardan hangilerinin olduğunu yazımızın devamında bulabilirsiniz.)
- Genel sağlık ve güvenlik gerekliliklerine sahip olmak ve bunları belgeleyebilmek
- Gerekirse, vatandaşı olunan veya ikamet edilen ülkenin yetkili makamlarınca düzenlenen adli sicil belgesi ibrazı
- Türkiye’de ikamet etmiş olmak için adrese ilişkin bilgi ve belgelerin sağlanması
- Yabancılar Kanunu’nun 7. maddesinde belirtilen Türkiye’ye girişine izin verilmeyecek yabancılardan olmamak.
4-) Kısa Dönem İkamet İzni Başvurusu Nasıl Yapılır?
Başvurular e-ikamet sistemi üzerinden online olarak başlar ve gerekli belgelerin yetkili makama teslimi ile gerçekleştirilir. e-ikamet sistemi üzerinden randevu talebinde bulunabilirsiniz. Türkiye’den yapılacak başvurular İl Göç İdaresi Müdürlüklerine yapılır; Yurt dışından yapılacak başvurular, randevu tarihinde gerekli belgelerin teslim edilmesinin ardından Türk dış temsilciliklerine yapılır.
İkamet izni başvuruları yabancının kendisi veya bir avukat aracılığıyla yapılabilir (Solmaz Hukuk ve Danışmanlık Bürosu olarak oturma izni almak isteyen yabancı müvekkillerimize bu süreçte ihtiyaç duyulan hukuki hizmetleri sağlamaktayız).
Başvuru sırasında ikamet izni harcı ve belge harcının da ödenmesi gerekmektedir. Ödemeler, vergi daireleri, Hazine ve Maliye Bakanlığı veya Bakanlık ile anlaşmalı banka kasalarından internet üzerinden veya belirli kodlar altında sanal pos ile yapılır. İl Göç İdaresi Müdürlüğü oturma izni başvurusunu kabul ederse oturma iznini tasdik etmesi için yabancıya oturma izni kartı gönderir.
5-) Kısa Dönem İkamet İzni Başvurusu İçin Gerekli Bilgi Ve Belgeler Nelerdir?
- Oturma izni başvuru formu
- Pasaport veya yerine geçen belgenin aslı ve fotokopisi
- 4 biyometrik fotoğraf
- Türkiye’de bulunma amacına ilişkin destekleyici bilgi ve belgeler
- Talep edilmesi halinde vatandaşı olduğu veya yasal olarak ikamet ettiği ülkenin yetkili makamlarınca düzenlenmiş adli sicil kaydını gösteren belge
- Türkiye’de kalınacak adres bilgileri
- Kalacağınız süre içinde yeterli ve düzenli bir gelir veya varlığa sahip olduğunuzun beyanı
- Konutun başvuru sahibine ait olduğunu gösteren resmi belge (Türkiye’de gayrimenkul sahibi olan kişilerden istenecektir)
- Temasa geçilecek kişi veya şirketlerden alınacak davet mektubu veya benzeri belgeler (Türkiye’de iş veya ticari bağlantı kuracak kişilerden istenir)
- Geçerli sağlık sigortası
6-) Kısa Dönem İkamet İzni Nasıl Uzatılır?
Kısa dönem ikamet izni uzatma başvuruları valiliklere yapılmaktadır. Uzatma başvurusu, geçerli kısa dönem ikamet izni süresinin bitiminden 60 gün önce yapılmalıdır. Her durumda, uzatma başvurusu mevcut kısa dönem ikamet izninin süresi dolmadan yapılmalıdır.
Yabancı, uzatma talebini online olarak ileterek e-ikamet sistemi üzerinden uzatma başvurusu yapar. Online işlemleri tamamlanan ve gerekli başvuru belgeleri aşağıda belirtilen başvuru belgelerinin Adana, Ankara, Antalya, Aydın, Bursa, Gaziantep, İstanbul, İzmir, Kayseri, Kocaeli, Mersin, Muğla illerindeki ilgili İl Göç İdaresi Müdürlüklerine teslim edilmesi gerekmektedir. , Samsun, Şanlıurfa ve Tekirdağ. Ertesi gün içinde posta ile teslim edilmelidir.
- Oturma izni başvuru formu
- Pasaport veya yerine geçen belgenin noter tasdikli sureti
- 4 biyometrik fotoğraf
- Önceki oturma izni
- Kaldığı süre boyunca yeterli ve düzenli gelir veya varlığa sahip olduğuna dair beyan
- İkametgahın başvuru sahibine ait olduğunu gösteren resmi belge
- Türkiye’de temas kurulacak kişi veya şirketlerden alınacak davet mektubu veya benzeri belgeler
- Geçerli sağlık sigortası
7-) Güncel Sağlık Sigortası Ve Adresi Nasıl Belgelenir?
Mevcut sağlık sigortası şartının sağlanması için aşağıdaki belgelerden birinin varlığı yeterlidir:
- İkili sosyal güvenlik sözleşmeleri kapsamında Türkiye’de sağlık hizmetlerinin kullanımına ilişkin belge
- SGK’dan alınmış provizyon belgesi
- Genel sağlık sigortası yaptırmak için SGK’ya yapılan başvuruya ilişkin belge
- özel sağlık sigortası
- Uzatma başvurusu yapılacaksa uzatma süresini kapsayan özel sağlık sigortası
Adres bilgi ve belgeleri aşağıdaki şekillerde ibraz edilmelidir:
- Kiralık evde yaşayanlar için noter tasdikli kira sözleşmesi
- Pansiyon, otel gibi konaklama yerlerinde kalıyorsanız, bu yerlerde kaldığınızı gösteren belge,
- Yurt, misafirhane gibi yerlerde kalıyorsanız burada kaldığınıza dair imzalı ve mühürlü/kaşeli belge,
- Arkadaş veya akrabalarınızda kalıyorsanız, sizi davet edeceklerin adresleri ve noter tasdikli taahhütleri
Sonuç ve Öneriler
Türk hukukunda en fazla 2 oturum için verilen ikamet tezkeresi türüyıl ve istisnai olarak 5 yıla kadar olanlara kısa dönem ikamet izni denir. Türkiye’de yatırım yapacak veya iş kuracak yabancılar ile Türkiye’de gayrimenkul sahibi olan yabancılar, kısa dönem ikamet izni alarak Türkiye’de yasal olarak kalma hakkına sahiptir. Kısa dönem ikamet izni başvuruları online olarak başlatılır ve başvurunun tamamlanması için gerekli belgelerin sistem üzerinden verilen randevu tarihinde teslim edilmesi gerekir. Yabancı, şahsen veya avukatı aracılığıyla başvuruda bulunabilir. Ancak ibraz edilecek belgelerin format şartlarına tabi olması ve bazı aracı kurum ve belgelerde sahtecilik yapan kişilerin oturma izni almak isteyen yabancıları mağdur etmesi nedeniyle bu süreçte hukuki destek hizmeti alınmasını öneriyoruz.
Solmaz Hukuk ve Danışmanlık ekibi olarak yabancı müvekkillerimizin Türkiye’de oturma ve çalışma izni almaları için ihtiyaç duydukları hukuki hizmetleri pratik çözümlerle sağlamaktayız. Hukuki yardım talebinde bulunmak için ekibimizle iletişime geçebilirsiniz.
Samimi olarak.
Referanslar
ÇİÇEKLİ, Bülent, 2014, Yabancılar ve Mülteci Hukuku , Seçkin Yayıncılık, Ankara, s. 95-103.
Yabancılar ve Uluslararası Koruma Hukuku.
Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik
https://www.invest.gov.tr/tr/investmentguide/sayfalar/obtaining-a-residence-permit.aspx
https://www.goc.gov.tr/ikamet-sss