Solmaz Hukuk & Danışmanlık Ofisi olarak; deniz ve kara araçları ile yük taşımacılığının yapılması ve bu kapsamda değerlendirilebilecek her türlü lojistik, depolama hizmetlerinin yapılması ulusal ve uluslararası kargo taşımacılığı ile ilgili belgelendirme, sözleşme hazırlanmasının yanı sıra kara ve deniz araçlarının sigortalandırılması, kaza ve çatmalar, sicil ve gümrük işlemlerinin yapılması gibi danışmanlık hizmetlerini sizlere inovatif ve sonuç odaklı bir yaklaşımla sunuyoruz. Bunlara ek olarak;

• Gemi, yat inşası, onarım ve tadilat sözleşmelerinin incelenmesi
• Gemi finansmanı, alım-satımı, tescili, terkini ve ipotek işlemleri
• Gemilerin seferden men edilmesi
• Geminin ticari yönetimi
• Yolculuk çarteri, tam çarter, kısmi çarter
• Kırkambar sözleşmesi
• Çarterlerin borçları, alacak rehni ve hapis hakkı, üçüncü kişilerden olan alacaklarla ilgili hapis hakkı
• Zaman çarteri sözleşme
• Navlun sözleşmesi
• Yükleme süresinin hesaplanması
• Sürastarya süresi
• Yüklemenin hiç yapılmaması veya eksik yapılması
• Taşıtanın yüklemeyle ilgili talimat vermemesi,
• Ticaret şirketlerine ait olan gemiler
• Gemilerin sicile tescili, terkini, sicil kayıtlarının değiştirilmesi
• Gemi mülkiyetinin kazanılması, gemi rehni, tersane sahibinin kanuni ipotek hakkı, sözleşmeden kaynaklanan ipotek hakkı
• Gemi ipoteği, birlikte gemi ipoteği, üst sınır ipoteği, yabancı para ipoteği, kıymetli evraka ait ipotek ve yapı ipoteği, yapı halindeki gemiler üzerinde ipotek
• İpotekli gemide sigorta tazminatı
• Donatanın haksız fiil sorumluluğu
• Gemi adamlarının kusurlarından doğan sorumluluk
• Donatanın deniz kirliliğinden, çatmadan, kurtarmadan ve müşterek avaryadan sorumluluğu
• Donatana karşı açılacak davalar
• Donatma iştiraki
• Kaptanın donatana ve üçüncü kişilere karşı sorumluluğu
• Gemi kira sözleşmesi
• Kiralananın ayıbından sorumluluk, ayıbın giderilmesini isteme ve fesih hakkı, alt kira ve kullanım hakkının devri, kiracının temerrüdü halinde alacağın teminat altına alınması
• Konişmento düzenlenmesi, deniz yük senedi düzenlenmesi
• Taşıyanın eşyanın ziya ve hasarı veya geç tesliminden kaynaklanan uyuşmazlıklar
• Başka gemiye aktarma ve yüklemeden kaynaklanan uyuşmazlıklar
• İzinsiz güverteye yüklemeden kaynaklanan uyuşmazlıklar
• Haksız sapmadan sorumluluk taşıyanın sorumluluğunun sınırlandırılması
• Taşıtan ve yükletenin sorumluluğu
• Mesafe navlunu ve fesih tazminatı
• Deniz yoluyla yolcu taşıma sözleşmeleri
• Yolcunun uğradığı zararlardan sorumluluk
• Deniz icra ve iflas işlemleri
• Gemi alacakları, gemi adamı alacakları, gemi alacaklarının teminat altına alınması
• Ölüm ve yaralanmadan kaynaklanan alacaklar
• Müşterek avarya alacakları, haksız fiil alacakları
• Geminin ihtiyati haczi, gemilerin cebri icra yoluyla satışı
• Deniz sigortası
• Çatma, müşterek avarya, hususi avarya, kurtarma yardım gibi deniz kazaları
• Herhangi bir kaza veya geminin normal faaliyeti esnasında oluşan deniz ve çevre kirliliği zararlarının tazmini davaları ve idari para cezalarına itiraz işlemleri
• Kara ve deniz taşımacılığından kaynaklanan, yük ziya ve hasan, tazminat davaları ve diğer ihtilaflarının çözümü
• Taşıma sözleşmelerinin hazırlanması ve incelenmesi
• Charter party /lay time/demurrage incelemesi ve anlaşmazlıkları
• Konşimento/kargo ve navlun anlaşmazlıkları
• Kara taşımacılığı, uluslararası ve şehirlerarası taşıma
• Karada yapılan eşya taşımalarında taşıyıcının sorumluluğu,
• CMR´ye göre taşıyıcının zıya, hasar ve gecikmeden doğan sorumluluğu; zıya, hasar veya gecikme nedeniyle açılan tazminat davaları
• Tazminat davalarında tazminatın azaltılmasını veya kaldırılmasını gerektiren nedenler
• Taşıma irsaliyesi, taşıma senedi, yetki belgeleri
• Sorumluluk sigortaları
• Gümrük işlemleri, gümrük denetimi, eşyanın teslimi, ithalat ve ihracat gümrük vergileri
• Taşıyanın sorumluluktan kurtulması, taşıyanın sorumluluğunun sınırlandırılması, taşıyana yapılması gereken bildirimler konularında hukuki hizmet taleplerine en kısa sürede, tatmin edici cevaplar veriyoruz.

Deniz Ticaret Hukuku kapsamında en sık sorulan sorular:

Deniz Ticareti Sözleşmeleri Nelerdir?

Gemi edinme finansman bakımından: Gemi inşa sözleşmeleri, gemi alım satım sözleşmesi, gemi kredi ve finansman sözleşmesi, gemi ipotek sözleşmesi olarak sayılabilir.

Gemi bakım ve onarım bakımından:  gemi bakım onarım sözleşmeleri, gemi kas kuruluşları ile yapılan sözleşmeler

Diğer sözleşmeler:  kılavuzluk hizmet sözleşmeleri, gemiyi kullanma ve yararlanma sözleşmeleri, gemi yönetim ve temsil sözleşmeleri, acentelik sözleşmeleri

Navlun Sözleşmesi Nedir?

Taraflardan birinin navlun karşılığında deniz yolu ile eşya taşımayı, diğer tarafın navlun ödemeyi üstelendiği sözleşme türüdür. Navlun sözleşmeleri; yolculuk çarteri sözleşmesi, kırkambar sözleşmesi, alt navlun asıl navlun sözleşmeleri şeklinde çeşitlendirilebilir.  Navlun sözleşmesinin kurulması için şekil şartı öngörülmemiştir.

Sözleşmenin ifasını gerçekleşmesi için eşyanın taşıyan veya temsilcisi tarafından teslim alınması ve yüklenmesi gereklidir. Yani eşyanın zilyetliğinin taşıyana ya da temsilcisine geçmesi gereklidir. Teslimden itibaren sorumluluk taşıyana geçer. Yükleme yeri sözleşmede kararlaştırılan yerdir. Yükleme süresinin başlayabilmesi için taşıyanın hazırlık bildiriminde bulunması gereklidir. Bu bildirim şekle tabi değildir. Taşıyanın kendinden kaynaklı sebeplerle oluşan süre; yükleme süresinde hesaba katılmaz. Sözleşmede ya da teammüllere göre aksi öngörülmedi ise; eşyanın gemiye kadar taşıma gideri taşıtana; yükleme gideri ise taşıyana aittir.

Yüklemenin hiç yapılmaması halinde; hazırlık ihbarında bulunduktan sonra yükleme süresi ve kararlaştırılan sürastarya süresi  bittiği halde yükleme henüz başlamamışsa taşıyan sözleşmeyi fesh edilmiş sayabilir veya beklemeye devam edebilir. Tazminat talebinde bulunulacaksa; taşıtana bildirim yapılması gereklidir.  Taşıyan yüklemenin yapılmasını beklemeye devam ederse bu halde fazla bekleme nedenli zararını taşıtandan isteyebilir.

Yüklemenin eksik yapılması halinde; yükleme süresi ve kararlaştırılmışsa sürastarya süresi  bittikten sonra  taşıtan; kararlaştırılan eşyanı tamamı yüklenmemiş olsa bile taşıyan talimat ile geminin yola çıkmasını isteyebilir. Bu durumda taşıyan; sözleşmede belirtilen navlun bedelinin tamamını, doğmuş sürastarya ücretini, eksik yükleme nedenli yapmak zorunda olduğu giderleri ve zararı, ek teminat gösterilmesini isteyebilir.

Taşıtan yükleme ile ilgili talimat vermemişse; yükleme süresi ve kararlaştırılmışsa sürastarya süresi  bittikten sonra  taşıtan kendisine bildirim yapılmasına rağmen; talimat vermekten kaçınırsa bu halde taşıyan sözleşmenin fesih olduğunu kabul ederek tazminat talebinde bulunabilir. Tazminat bedelinin hesaplanmasında tereddüte düşülürse; navlun bedelinin %30 u yoksun kalınan kazanç sayılır.

Eşyanın boşaltılmaması ya da teslim alınmaması halinde; durum gönderilene bildirilir, eşyanın nevine ve durumuna göre ihtarda bulunarak hakim izniyle açık artırmada satılıp bedelinin tazmin edilmesi yoluna gidilebilir.

Taşıyanın Eşya Taşımaktan Kaynaklı Sorumluluğu Nedir?

Taşıyanın eşyanın hasarı, geç teslim edilmesi, ziyaı hallerinde kusurlu sorumluluğu bulunmaktadır.  Navlun sözleşmesi gereğince taşıyanın dikkat ve özen yükümlülüğü bulunmaktadır. Özen yükümlülüğünün kapsamına ise eşyanın yükletilmesi, istifi, elden geçirilmesi, taşınması, korunması, gözetimi ve denetimi faaliyetleri girmektedir.

Hasar: Taşıma sırasında hasarın oluşması mümkündür. Yükün hal ve durumunda kötüleşme veya değerinde azalma hasarın oluştuğunun kabulünü gerektirir. Geçici bozulmalar, ıslanma da hasar kapsamında değerlendirilir. Hasarın eşyanın tamamında ya da bir kısmında gerçekleşmiş olabilir.

Zıya : Taşıyanın eşyayı teslim aldıktan sonra eşyanın teslim edilmesinin maddi yahut ekonomik olarak imkansız olması halidir. Eşyanın tamamen yok olması, ekonomik değerini tümüyle yitirmesi, fiziki olarak asli niteliğini kaybetmesi malın zıyaı olarak örneklendirilebilir.

Gecikme: Taşıyanın eşyanın geç tesliminden kaynaklı olarak sorumluluğu bulunmaktadır. Ancak; taşıyana kusuru yüklenmesi mümkün olmayan hallere ilişkin hükümler saklıdır.

Zıya ve hasar hallerinde; taşıyana en geç eşyanın gönderilene teslim anına kadar bildirimde bulunması gereklidir. Yine gecikme durumunda da, eşyanın teslimindeki gecikmenin kendisine teslim tarihinden itibaren aralıksız  olarak hesaplanacak 60 gün içinde taşıyana yazılı olarak bildirilmesi gereklidir.

Taşıyanın Özel sorumluluk halleri nelerdir?

• Taşıtanın iznini almadan eşyanın başka gemiye yüklenmesi
• Taşıyanın eşyayı güvertede izinsiz olarak taşıması taşıyanın özel sorumluluğunu gerektirmektedir

Taşıyanın Sorumluluğunun Sınırlanabileceği Haller Nelerdir?

Eşyanın uğradığı hasar ve zıya nedeni ile, her halde hangi sınır yüksek ise onun uygulanması kaydıyla koli veya ünite başına 666,67 Özel Çekme Hakkına (öçh) veya zıyaa ya da hasara uğrayan eşyanın gayrisafi ağırlığının her bir kilogramı için iki ÖÇH nı karşılayan tutarı aşan zarar için sorumlu olmaz. Ticaret Kanunu kapsamında; taşıma süresinin aşılmasından doğan sorumluluk için ödenecek navlun ücretinin iki katı kadarına kadar sınır konulmuştur.

Taşıyanın Sınırlı Sorumluluktan Faydalanamayacağı Haller:

Eşyanın cins ve değerinin yükleten tarafından yüklemeden önce bildirilmesi halinde taşıyan sınırlı sorumluluktan faydalanamaz. Ancak bu değer kasten yanlış bildirilmiş ise; taşıyan doğan zarar ve hasar nedeniyle sorumlu olmaz.

Taşıyanın kastı ve pervasızca bir davranışla zararın oluşmasına neden oldu ise bu halde; sınırlı sorumluluktan faydalanamayacaktır. Aynı davranışın taşıyanın adamları tarafından gerçekleştirilmesi halinde de sınırlı sorumluluktan faydalanamaz.

Gemi Rehni (İpoteği) Nedir?  

Gemi ipoteği; alacaklıya alacağını geminin bedelinden alma yetkisi veren bir sınırlı ayni haktır. Türk Gemi siciline kayıtlı bulunmayan Türk Gemilerinin rehni hakkında teslime bağlı rehin hükümleri uygulanır. Sicile kayıtlı olan gemiler bakımından ise; ipotek hakkı kanundan veya sözleşmeden doğabilir.

Tersane sahibinin kanuni ipotek hakkı: Tersane sahibi geminin yapımından, onarımından kaynaklı alacaklar için, o yapı veya gemi üzerinde ipotek tescili isteme hakkına sahiptir. Yabancılar bakımından ise mevzuatları bağdaştığı ölçüde bu ipotek tesis edilebilir.  Sicile kayıtlı olmayan gemi ve gemi sahibine ait diğer gemiler üzerinde tersaneci ipoteği kurulamaz.  Tersane sahibi, çalışmayı yüklendiği andan itibaren ipotek tescilini isteyebilir. Tescilin; işin başlamasından itibaren üç aylık süre içinde yapılmış olması gereklidir. Süre hak düşürücüdür.

Sözleşmeye dayalı ipotek hakkı: Sözleşmeye dayalı olarak gemiler üzerinde kurulan ipotek hakkıdır. Gemi ipoteği teminat ipoteğidir, sicilli bir rehin türüdür.  İleride doğabilecek, şarta bağlı ya da kıymetli evraka bağlı olarak ipotek kurulabilir.  Şekle bağlı bir rehindir, gemi siciline şerh edilmesi gereklidir. Sözleşmenin yazılı şekilde yapılması ve noter tasdiki gereklidir.

Gemi İpoteği Türleri Nelerdir?

Birlikte gemi ipoteği, üst sınır ipoteği, yabancı para ipoteği, sabit değerli ipotek, kıymetli evraka iat ipotek ve yapı ipoteği gemi ipoteği türlerindendir.

Gemi İpoteğinin Kapsamı Nedir ?

İpotek kapsamına; gemi, gemi payı, bütünleyici parça, eklentileri, gemi yerine geçen satış veya kamulaştırma bedeli, kira bedeli, sigorta tazminatı ve tazminat istemleri girmektedir.  Alacak muaccel olmadan evvel; ipotek konusu geminin durumunun kötüleşmesi tehlikesi var ise, alacaklı malike uygun bir süre vererek önlem almasını ister; bu süre zarfında iyileştirme gerçekleştirilmemişse alacaklı ipoteğin paraya çevrilmesi sürecini başlatabilir. Mahkeme ilaveten geminin ihtiyati haczine ve gerekli görürse yediemine bırakılmasını isteyebilir. Gemi ipoteğinin devri mümkündür.

Geminin İhtiyati Haczi Nedir?

Gemiler için kabul edilen özel usule göre akdi ya da kanuni olarak teminat altına alınmış deniz alacakları dahil tüm deniz alacaklarının teminat altına alınmasını sağlayan ihtiyati haciz yoludur.  Genel haciz yolundan farklı olarak geminin ihtiyati haciz yoluna başvurmada aranan en önemli kriter alacağın deniz alacağı olmasıdır.

TTK md.1352 de sayılan Deniz alacakları:

1. Geminin işletilmesinin sebep olduğu zıya veya hasar.
2. Geminin işletilmesi ile doğrudan doğruya ilgili olarak karada veya suda meydana gelen can kaybı veya diğer bedensel zararlar.
3. Kurtarma faaliyeti veya her türlü kurtarma sözleşmesi, çevre zararı tehdidi oluşturan bir gemi veya gemideki eşya ile ilgili kurtarma faaliyeti için ödenecek özel tazminat.
4. Çevreye, kıyı şeridine veya bunlara ilişkin menfaatlere gemi ile verilen zarar ya da zarar verme tehdidi; bu zararı önlemek, sınırlandırmak veya ortadan kaldırmak için alınan önlemler; bu zarar karşılığı ödenecek tazminat; çevrenin eski duruma getirilmesi için fiilen alınan veya alınacak olan makul önlemlerin giderleri; bu zarar ile bağlantılı olarak üçüncü kişilerin uğradığı veya uğrayabileceği kayıplar ve bu bentte belirtilenlere benzer nitelikteki zararlar, giderler veya kayıplar.
5. Geminin içinde bulunan veya bulunmuş olan şeyler de dâhil olmak üzere, batmış, enkaz hâline gelmiş, karaya oturmuş veya terkedilmiş olan bir geminin yüzdürülmesi, kaldırılması, çıkartılması, yok edilmesi veya zararsız hâle getirilmesi için yapılan giderler ve harcamalar ile terk edilmiş bir geminin korunması ve gemi adamlarının iaşesi ile ilgili giderler ve harcamalar.
6. Bir çarter parti düzenlenmiş olup olmadığına bakılmaksızın, geminin kullanılması veya kiralanması amacıyla yapılmış her türlü sözleşme.
7. Bir çarter parti düzenlenmiş olup olmadığına bakılmaksızın, gemide eşya veya yolcu taşınması amacıyla yapılmış her türlü sözleşme.
8. Gemide taşınan, bagaj dâhil, eşyaya gelen veya bu eşyaya ilişkin zıya veya hasar.
9. Müşterek avarya.
10. Römorkaj.
11. Kılavuzluk.
12. Geminin işletilmesi, yönetimi, korunması veya bakımı için sağlanan eşya, malzeme, kumanya, yakıt, konteynerler dâhil teçhizat ve bu amaçlarla verilen hizmetler.
13. Geminin yapımı, yeniden yapımı, onarımı, donatılması ya da geminin niteliğinde değişiklik yapılması.
14. Liman, kanal, dok, iskele ve rıhtım, diğer su yolları ile karantina için ödenecek resimlerle diğer paralar.
15. Ülkelerine getirilme giderlerini ve onlar adına ödenmesi gereken sosyal sigorta katılma paylarını da içererek, gemi adamlarına, gemide çalışmaları dolayısıyla ödenecek ücretlerle, onlara ödenmesi gereken diğer tutarlara ilişkin istemler.
16. Gemi için alınmış krediler dâhil olmak üzere, geminin veya malikinin adına yapılmış harcamalar.
17. Geminin maliki tarafından veya onun hesabına ödenecek, karşılıklı sigorta aidatları da dâhil sigorta primleri.
18. Geminin maliki tarafından veya onun hesabına gemiye ilişkin olarak ödenecek her türlü komisyon, brokaj veya acente ücretleri.
19. Geminin mülkiyeti veya zilyetliğine ilişkin her türlü uyuşmazlık.
20. Geminin ortak malikleri arasında çıkan, geminin işletilmesine ya da gemiden sağlanan hasılata ilişkin her türlü uyuşmazlık.
21. Gemi rehni, gemi ipoteği veya gemi üzerinde aynı nitelikteki ayni bir yükümlülük.
22. Geminin satışına ilişkin bir sözleşmeden kaynaklanan her türlü uyuşmazlık.

Gemi ihtiyati haczi isteyebilmek için gerekli şartlar:

Kural olarak deniz alacağının vadesinin gelmiş olması gereklidir. Ancak vadesi gelmemiş deniz alacakları bakımından da borçlunun belirli yerleşim yeri yoksa; borçlu borcundan kurtulmak için mallarını gizlemeye, kaçırmaya hazırlanır veya kaçarsa, bu amaçla hileli işlemde bulunursa bu halde de geminin ihtiyati haczi istenebilir.

Ticaret Kanunu md.1354’e göre; Türk Bayraklı gemiler hakkında ihtiyati haciz kararı sadece, geminin demir attığı, şamandıraya veya tonoza bağlandığı, yanaştığı veya kızağa alındığı yer mahkemesi ya da aşağıda gösterilen mahkemeler tarafından verilebilir. Bir Türk Gemi Siciline kayıtlı gemilerde, sicil yeri mahkemesi, Sicile kayıtlı olmayan gemilerde malikin yerleşim yeri mahkemesi tarafından karar verilir.

Geminin limanda olması halinde; ihtiyati haczine karar verilen gemiler, bayrağı ve hangi sicile bağlı olduklarına bakılmaksızın, icra müdürü tarafından seferden men edilerek muhafaza altına alınır. Geminin seferde olması halinde ise; Türk bayraklı gemilerde ihtiyati haciz kararı malike, malik yoksa donatan veya şahsen sorumlu kişiye bildirilir ve 10 gün içinde teminat verilmesi istenir aksi halde geminin icra müdürüne teslim edilmesi istenir. Geminin yabancı bayraklı olması halinde de sahil güvenlikten yardım istenir.