Ticari Defterlerle İlgili Sık Sorulan Sorular

Ticari defter tutma zorunluluğu ve bu zorunluluğun kimleri kapsadığı konusu ilgililer tarafından merak edilmektedir. Bu bültende tutulması zorunlu ticari defterler ve defterlerin saklanma süresi gibi konuyla ilgili en sık sorulan sorulara kısaca cevap vermeye çalıştık.

Kimler Ticari Defter Tutmakla Yükümlüdür?

• Tacirler, tacir sayılanlar, tacir gibi sorumlu olanlar ticari defterleri tutmakla yükümlüdür. Türk Ticaret Kanunu’nda bu kavramların tanımı yapılmıştır.
• Ticaret şirketlerinin tamamı(anonim, limited, kollektif, komandit şirket) tacir sıfatına sahip olduğundan bunların ticari defter tutma yükümlülüğü bulunmaktadır.
• Esnafların ise Türk Ticaret Kanunu’na göre ticari defter tutma yükümlülüğü bulunmaz. Ancak Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre tutmak zorunda oldukları defterler bundan farklıdır.
• Âdi şirketin bir tüzel kişiliği olmadığından ticari defter tutma yükümlülüğü de yoktur. Fakat âdi şirketin bir ticari işletmesi bulunması halinde âdi şirket ortaklarının her biri tacir sıfatına sahip olacağı için ortakların her biri defter tutmakla yükümlüdür.
• Belirtilmelidir ki, defter tutma yükümlülüğü tacir sıfatına bağlı olduğu kadar tacirin ticari işletmesine de bağlı bir yükümlülüktür. Tacirin birden fazla işletmesi varsa bunların her biri için ayrı ayrı defter tutmakla yükümlülüğü bulunur.

Ticari Defterler Kim Tarafından Tutulur?

Tacirler ticari defter tutma işinde genellikle muhasebeci/mali müşavirlerden yardım almaktadır.  Anonim şirketlerde ticari defteri yönetim kurulu, kolektif şirketlerde ise yönetici ortaklar tutmaktadır.

Tacirin Ticari Defterlerle İlgili Yasal Yükümlülükleri Nelerdir?

Türk Ticaret Kanunu’na göre tacirler, ticari defterleri tutmak ve bu defterlere, ticari işlemleriyle borç ve alacak durumunu , ticari işletmesinin ekonomik ve malî durumunu açıkça kaydetmek zorundadır. Tacirlerin sadece ticari defterleri tutma yükümlülüğü değil ayrıca bu defterleri saklamaları da Kanuni yükümlülükleridir. Bu kurallar, hem ticari hayatta güvenliği ve şeffaflığı sağlamakta hem de olası uyuşmazlık halinde delil olarak mahkemece dikkate alınmaktadır.

( Türk Ticaret Kanunu madde 65 vd).

Tacirlerin Tutmakla Yükümlü Olduğu Ticari Defterler Nelerdir?

Defter-i kebir, yevmiye defteri, envanter defteri ile eğer bir şirket söz konusuysa pay defteri, genel kurul toplantı ve müzakere defteri, yönetim kurulu karar defteri tacirlerin tutmakla yükümlü olduğu ticari defterlerdir.

Tacirin Ticari Defterleri Ne Kadar Süre Saklaması Gerekir?

Tacirler, ticari defterleri son kayıt tarihinden itibaren 10 yıl süreyle saklamakla yükümlüdür.

(Türk Ticaret Kanunu madde 82).

Kaynaklar:

Aksoy, Mehmet Ali, “Türk Ticaret Kanunu Bağlamında Defter Tutma Yükümlülüğü”, Hacettepe HFD, 6(2), 2016, s.135–168.

Türk Ticaret Kanunu.