Bir limited şirkette genel kurul, şirketin karar organı olarak Kanun’da(Türk Ticaret Kanunu) veya sözleşmede belirtilen konularda karar alma yetkisine sahiptir. Genel kurul şirketin tüm ortaklarının katılımıyla oluşan bir organdır. Fakat şirkette sürekli bir görevi yoktur. Yılın belli dönemlerinde olağan olarak ya da gerektirici sebeplerin varlığı halinde olağanüstü şekilde toplanarak görevlerini yerine getirir. Limited şirketlerde genel kurul kararları, ortakların Kanun veya sözleşmede belirlenen usule göre yaptıkları toplantılarda, yine Kanun’da öngörülen minimum çoğunluğun sağlanması ile alınmaktadır. Genel kurul toplantıları olağan ve olağanüstü, çağrılı ve çağrısız genel kurul şeklinde çeşitli türlerde yapılabilmekte ve bu toplantılarda şirketle ilgili önemli kararlar alınmaktadır.
Bu bültende limited şirketlerde genel kurulun üstlendiği görevler ve kullanabileceği yetkilere ilişkin açıklamalarda bulunduk.
1) Şirketin Karar Organı Olarak Genel Kurul
Limited şirketlerde genel kurul, şirketin müdürlerinin ve denetçilerinin atanması, müdürlerin ibrası, dağıtılacak kâr ve kazanç paylarının belirlenmesi, şirket sözleşmesinin değiştirilmesi, sermayenin azaltılması ve artırılması, bir ortağın şirketten çıkarılmasının istenmesi hatta şirketin feshi gibi oldukça önemli kararları alma yetkisine sahiptir. Aynı zamanda genel kurul bu yetkileri kullanmakla da yükümlüdür. Çünkü Kanun’da bu yetkilerin limited şirkette başka bir organa veya kişiye devredilemeyeceği açıkça belirtilmektedir. Bir başka deyişle, limited şirkette bu yetkilerin bir başka organ veya kişi tarafından kullanılması da mümkün değildir.
Genel kurul tarafından alınan kararlar müdürler kurulu tarafından uygulanmaktadır. Genel kurulun müdürler kurulu üzerinde önemli yetkileri bulunmakta olup, müdürlerin atanması ve ibraları gibi işlemlerle bir nevi denetim yetkisi de kullanmaktadır.
2) Genel Kurulun Görev Ve Yetkileri
Genel kurulun limited şirketlerde icra edeceği görevler ve kullanacağı yetkiler Kanun’un 616. maddesinde açıkça belirtilmiş durumdadır. Bu görev ve yetkilerden bir kısmının devredilemez nitelikte olduğu açıkça madde metninde belirtilmişken bir kısmının da şirket sözleşmesine yazılması halinde devredilemez yetki haline geleceği öngörülmüştür. Aşağıda iki ayrı başlık altında bu yetkilerin hangileri olduğundan bahsedilmektedir.
2.1) Genel Kurulun Devredilemez Nitelikteki Görev Ve Yetkileri
Türk Ticaret Kanunu gereği, limited şirketlerde mutlaka genel kurul tarafından karar alınmasını gerektiren iş ve konular şöyle sıralanmıştır;
- Topluluk yılsonu finansal tabloları ile yıllık faaliyet raporunun onaylanması.
- Denetçilerin atanmaları ve görevden alınmaları.
- Müdürlerin atanmaları ve görevden alınmaları.
- Müdürlerin ücretlerinin belirlenmesi ve ibraları.
- Esas sermaye paylarının devirlerinin onaylanması.
- Yılsonu finansal tablolarının ve yıllık faaliyet raporunun onaylanması, kâr payı hakkında karar verilmesi, kazanç paylarının belirlenmesi.
- Bir ortağın şirketten çıkarılması için mahkemeden istemde bulunulması.
- Müdürün, şirketin kendi paylarını iktisabı konusunda yetkilendirilmesi veya böyle bir iktisabın onaylanması.
- Şirket sözleşmesinin değiştirilmesi.
- Şirketin feshi.
- Genel kurulun kanun veya şirket sözleşmesi ile yetkilendirildiği ya da müdürlerin genel kurula sunduğu konularda karar verilmesi.
Yukarıda sıralanan görev ve yetkiler Kanun’dan dolayı şirketin başka bir organı tarafından kullanılması mümkün olmayan yetkilerdir. Örneğin bu konularda müdür veya müdürler kurulunun karar alması söz konusu olamaz.
2.2) Şirket Sözleşmesine Yazılarak Devredilemez Hale Gelen Genel Kurul Yetkileri
Türk Ticaret Kanunu’nda devredilemez olduğu belirtilen yetkilerin haricinde, şirket sözleşmesine yazılarak devredilemez nitelik kazanacak olan görev ve yetkiler de bulunmaktadır. Bunlar Kanun’da tek tek sayılmış durumdadır. Şirket sözleşmesine bu görev ve yetkilerden birinin veya birkaçının yazılması halinde, bu yetkiler kanun gereği genel kurul için devredilemez yetki haline gelir. Bu nedenle şirket sözleşmesinde bu görev ve yetkilerin devredilemez nitelikte olduğuna dair bir ibare konulmasına da gerek bulunmamaktadır. Şirket sözleşmesine salt yazılmakla genel kurul için devredilemez yetki haline gelecek yetkiler şunlardır;
- Esas sermaye payları üzerinde rehin hakkı kurulmasına ilişkin onayın verilmesi.
- Yan edim yükümlülükleri hakkında iç yönerge çıkarılması.
- Bir ortağın şirket sözleşmesinde öngörülen sebeplerden dolayı şirketten çıkarılması.
- Şirket sözleşmesi uyarınca genel kurulun onayının arandığı hâller ile müdürlerin faaliyetlerinin onaylanması.
- Önerilmeye muhatap olma, önalım, geri alım ve alım haklarının kullanılması hakkında karar verilmesi.
- Şirket sözleşmesinin 613’üncü maddenin dördüncü fıkrası uyarınca ortakların onayını yeterli görmemesi hâlinde, müdürlerin ve ortakların şirkete karşı bağlılık yükümü veya rekabet yasağı ile bağdaşmayan faaliyetlerde bulunabilmelerinin onayı için gereken iznin verilmesi.
SONUÇ
Limited şirketlerde genel kurul yetkilerinden devredilemez nitelikte olanların Türk Ticaret Kanunu’nda açıkça düzenlenmesiyle, bu yetkilerin müdür veya müdürler kurulu ya da başka bir organ tarafından kullanılması yasaklanmış olmaktadır. Bu sayede şirketin yönetim organı olan müdürler kurulu ile karar organı olan genel kurulun görev ve yetki ayrımlarında da tereddüt edilmesi önlenmiştir. Limited şirketler ile ilgili konularda daha fazla bilgi almak için diğer bülten ve makalelerimize göz atabilir veya bizi arayarak hukuksal yardım talep edebilrisiniz.
Saygılarımızla
REFERANSLAR
ALTAŞ, Soner, (2016), Türk Ticaret Kanununa Göre Limited Şirketler, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
BİLGİLİ, Fatih/DEMİRKAPI, Ertan, (2013), Şirketler Hukuku Dersleri, Dora Yayıncılık, Bursa.
Türk Ticaret Kanunu.