Vergi Hataları ve Düzeltilmesine İlişkin Usul

Vergilendirme sürecinde ortaya çıkabilecek ve verginin eksik ya da fazla tahakkukuna neden olabilecek konularda hata oluşması mümkündür.  Vergilendirme hatası olarak kabul edilen hususlar; vergi döneminin matrah ya da miktarındaki yanlış hesaplama, mükellefin yanlış tespit edilmesi gibi konularda gerçekleşebilmektedir.

Vergi Hataları

• Matrah hataları
• Vergi miktarında hata
• Verginin mükerrer olması

Vergilendirme Hataları

• Mükellefin şahsında hata
• Mükellefiyette hata
• Mevzuda hata
• Vergilendirme veya muafiyet döneminde hata şeklinde görülebilir

Vergi Hesap Hataları

Matrah hatası : Vergilendirme ile ilgili beyanname, tahakkuk fişi, ihbarname tekalif cetveli ve kararda matraha ilişkin rakamların ve indirimlerin eksik veya fazla olması halinde hesap hatasından söz edilebilmektedir.  Matrah hatası sebebi ile düzeltme yapılabilmesi için hatanın sehven yapılmış bir hata olması gereklidir. Yine mükellef beyanlarına esas olan defter ve belgelerdeki hatalar vergi hatası sayılamayacağından düzeltme konusu yapılamaz. Bu durumda vergi inceleme raporuna istinaden düzeltme fişi ile düzeltme uygulama mümkün olacaktır.

Amortismanla ilgili hata tespit edilmesi halinde, mükellefin amortisman tutarını fazla ayırdığı düşünülerek, o yıla isabet eden amortisman tutarının vergiden düşülmesi kabul edilir, gider olarak kaydedilen aşan kısım ise vergi matrahına eklenir.

Vergi inceleme rapor ve eklerinde maddi  hata olması halinde; düzeltme  yoluyla bu hatanın ıslah edilmesi mümkündür.

Vergi miktarındaki hatalar:  Vergi oran ve tarifelerinin yanlış uygulanması, halinde yine düzeltme yoluyla ıslah yapılması mümkündür.

Verginin mükerrer olması:  Aynı vergilendirme dönemi içinde aynı matrah üzerinden birden fazla vergi istenmesi ya da alınması halinde vergide mükerrerlik söz konusu olabilir. Aynı vergilendirme dönemi olup da aynı matrah ve aynı vergi türü şartının üçünün bir arada olmaması halinde mükerrerlik söz konusu olmayacaktır.

Vergilendirme Hataları

Vergilendirme hataları, mükellefin şahsında, mükellefiyette, vergi konusunda, vergilendirme veya muafiyet döneminde hata olabilir.

• Bir verginin asıl borçlusu yerine başka bir kişiden istenmesi ya da alınması halinde mükellefin şahsında hatadan Adı soyadı aynı olan farklı kişilerden hataen vergi talep edilmiş ve dahi tahsil edilmiş olabilir.
• Açık olarak vergiye tabi olmayan ya da vergiden muaf kimseden vergi talep edilmesi halinde mükellefiyette hatadan
• Vergi konusunda hata ise; açık olarak vergi mevzuatına girmeyen veya vergiden istisna olan gelir, servet üzerinden vergi istenmesi ya da alınması şeklinde kendini göstermektedir. Örneğin; sağ kişiler arasındaki ölüme bağlı miras intikali gelir vergisine değil veraset ve intikal vergisine tabidir. Miras intikali halinde intikal vergisi yerine gelir vergisi istenmesi halinde; verginin konusunda hataya düşülmüş olur.
• Talep edilen verginin; vergilendirme döneminin yanlış gösterilmesi ya da süre itibari ile eksik veya fazla hesaplanması halinde mevzuda hatadan

Vergi Hataları ve Düzeltilmesi Prosedürü Nelerdir?

Düzeltme yoluyla ıslah edilecek vergi hatalarının idarece kabulü mümkün açık veya mutlak vergi hataları olması halinde mükellefin ya da idaresinin lehine olup olmadığına bakılmaksızın re’sen düzeltilmektedir. Düzeltme konusu tereddütte bırakacak durumda ise bu halde vergi hatasının ıslahı ancak yargı kararı ile mümkündür.

• Damga vergisinde düzeltme: damga vergisine tabi konu düzenlenmiş ancak imzalanmadan önce kağıdın içeriği işlemden vazgeçilmişse, tahsil edilen damga vergisi düzeltme yoluyla ıslah edilerek iade edilir. Ancak aynı evrak imzalandıktan sonra işlemden vazgeçilir ise bu halde işbu vergi hatası düzeltme kapsamına girmez.
• Vergiyi doğran olay geçersizse: Diğer bir ifade ile vergiyi doğran olay hukuken geçersiz ise, mutlak butlan ile sakatlığından söz edilebilir. Bu halde düzeltme yoluyla ıslah mümkün olup ödeme iadesi mümkündür. Söz konusu düzletme, vergi konusu batıl olduğu için buna dayalı tarhiyatın da geçersiz olması sonucunu doğurduğundan; gerekli düzetmenin sebepsiz zenginleşme hükümleri kapsamında değerlendirilmesi gereklidir. Sebepsiz zenginleşme talep hakkı ise öğrenmeden başlayarak 2 yıl ve her halde 10 yıllık zamanaşımı süresine tabidir.
• Ödeme emri hataları ve düzeltme: ödeme emri kapsamındaki hatalar da vergi hatası kapsamında kabul edilmeyip düzeltmeye tabidir. İdarenin bu hataları düzeltebildiği gibi; dava açma süresi içinde yanıt vermeyeceği ve dava hakkının kaybı sonucunun doğma ihtimalinin de gerçekleşebileceği husus dikkate alınması gereklidir. 15 günlük dava açma süresinde idare yanıt verir ve hatayı kabul ederse zaten dava açmaya gerek kalmayacaktır. Ancak aksi halde; dava süresinin kaçma ihtimali söz konusudur.
• Şikayet yoluyla müracaat: Vergi mahkemesinde dava açma süresi geçtikten sonra talebi reddedilenler şikayet yolula Hazine ve Maliye Bakanlığı’na başvurabilirler. Şikayet yoluyla talepleri reddedilenler ise 30 gün içinde (kararın tebliği ya da zımni red süresinin bitiminden itibaren) vergi davası açmak mümkündür.

Vergi Hatası Düzeltmede Zamanaşımı

Vergi hataları; ilgili memurun  hatayı bulması, üst memurun inceleme neticesinde hatayı görmesi, hatanın teftiş sırasında meydana çıkarılması, hatanın vergi incelemesi sırasında ortaya çıkması, mükellefin müracaatı ile tespit edilebilir.  İşbu hata mükellef ya da idare lehine olabilir. Her iki halde de zamanaşımı konusu söz konusudur.  Vergi hataları düzeltme fişi ile düzeltilir. Mükellef kendisine tebliğ edilen düzeltme fişi ile tahsil edilmiş olunan verginin aidesini tebliğ tarihinden itibaren bir yıl içinde  alabilir aksi halde bu hakkını kaybedecektir.